Borçlar Hukuku Özel Hükümler 2 Ders Notu

6 Şubat 2012

Kira Sözleşmesinin Sona Ermesi

Kira sözleşmesi iki kanun bakımından son bulabilir. (1) Borçlar kanunu bakımından. Bir kere borçlar kanunu 6570 sayılı kanunun uygulanmasının kabil olmadığı yerlerde uygulanır. Ama borçlar kanunun bazı hükümleri hem kendi alanına hem de 6570 sayılı kanunun alanında uygulanır. Bunlara ne diyorduk biz? à Ortak hüküm diyoruz. İşte kira sözleşmesinin sona ermesi ile ilgili hükümlerden yani borçlar kanunun hükümlerinden bir kısmı ortak hükümdür. Mesela BK 256. maddesi. BK 256’yı kiracının özenle kullanma borcu vesilesiyle görmüştük. O ortak hüküm mesela. Yani hem orada hem burada uygulanır. Yani YBK’nın 256. maddeyi karşılayan hüküm hem adi kirada uygulanır hem konut ve iş yeri kiralarında uygulanır. Mesela bir başka ortak hüküm, temerrüttür. Yani kira bedelini ödememe halinde temerrüde düşmesi ile ilgili hükümdür. BK 263. maddesi. Bir başka ortak hüküm; 264. maddedir. Yani haklı sebeple fesih maddesidir. Bu haklı sebeple fesihle ilgili 6570 sayılı yasaya tabi yerlerde de uygulanacağını söyledim ama bütün yazarlar bu fikirde değildir. Bu konuda tartışma var. Bazı yazarlara göre, ortak hüküm değildir 264. madde. Fakat Prof. Dr. İsmet Sungurbey hocamızda aynı görüştedir. Ama bu tartışmalıdır.

Borçlar Hukuku Özel Hükümler 1 Ders Notu

Bu notu yayınlamakta tereddüt ettim çünkü hocamız çok olumlu bakmıyordu vakti zamanında, ancak akademisyenliğin de getirdiği yüksek anlayışına sığınarak, o zaman söylediği gerekçeler geçerliliğini yitirdiği için herkesin faydalanması gerektiğine karar verdim.

Satış Sözleşmesi

Satış sözleşmesinin ne olduğunu, kimin nesi olduğunu BK söylüyor bize. Bakınız BK madde 182, satış akdinin ne olduğunu açıklayan madde.

O halde satım bir sözleşmedir. Nedir bu sözleşme? à Satıcı, bir bedel karşılığı malın mülkiyetini nakletmek ve teslim etmek; alıcı ise paranın mülkiyetini yani bedeli ödemek borcu altına giriyor.

Satış Sözleşmesinin Unsurları:

1) Satım Konusu:

BK satılan maldan bahsediyor. YBK 207. madde ile başlıyor satım. Peki, bu satış konusu nedir? àBir kere iki şey olabilir. Ya taşınır olur ya taşınmaz olur. Bunun dışında taşınır mal ve taşınmaz mal dışındaki değerlerde satış konusu olabilir mi? Mesela bir hak bir alacak satış konusu olabilir mi? à Genellikle kabul edildiğine göre maddi değeri olan her şey satış konusu olabilir. Hatta doktrinde dedikodunun bile satış konusu olabileceğini iddia ediliyor. Ama tabi kişilik hakkına aykırı bir sözleşme BK 19, 20. maddelere göre geçersizdir. Ama kişilik haklarına örselemeyen bir dedikodu bir maddi değere sahip olup satılabilir. Bu arada hak ve alacaklarda satılabilir. Tabiî ki satış konusu satılabilecek bir malsa olur bu sadece. Mesela bir camiyi satamazsınız. Çünkü özel mülkiyete konu olan ve olabilecek nesneleri satabilirsiniz. Mesela alacak ve hakkın satımı için yapılan işlem alacağın temliki vaadidir. Alacağın temliki bir tasarruf işlemidir, oysa satım sözleşmesi ise bir borçlanma işlemidir. O halde temlikin sözleşmesi alacağın temliki vaadidir. Alacağın temliki bir şekle tabi iken ATV ise şekle tabi değildir. Alacağın bağışlanması da şekle tabidir. Eğer alacağın temliki vaadini ivazsız olarak yapacaksanız madde 238 hükmüne göre yazılı şekle tabidir çünkü bağışlama niteliğine girmiş olur ivazsız ATV. Ama ivazlı ise şekle tabi değildir.